آیا عهد جدید صدها سال پس از مسیح نوشته شد؟
این مقاله را گوش کنید
اگر چه برخی معتقدند عهد جدید صدها سال (شاید ۱۰۰-۳۰۰ سال) پس از مرگ مسیح نوشته شد، اما واقعیت آن است قبل از پایان قرن اول توسط کسانی نوشته شده است که شخصا مسیح را میشناختند و با او روبهرو شده بودند یا تحت تعلیم شاگردان او بودند.
آیا اناجیل قرنها پس از مرگ مسیح نوشته شدند؟
من در مقالۀ ” اناجیل در چه زمانی و توسط چه کسانی نوشته شد“؟ بیان کردم متی، مرقس و لوقا همگی پیش از سال ۷۰ میلادی نوشته شدند. در اصل کتاب اعمال رسولان نیز توسط لوقا نوشته شد. اما لوقا به وقایع ویرانی اورشلیم در سال ۷۰ میلادی اشارهای نمیکند. او همچنین مرگ یعقوب (۶۲ میلادی)، پولس (۶۴ میلادی)، و پطرس (۶۵ میلادی) را نیز ذکر نکرده است. از آنجایی که کتاب اعمال رسولان یک سند تاریخی است که به موضوع کلیسا میپردازد، چنانچه پس از این وقایع نوشته شده باشد، انتظار داریم چنین رویدادهای مهمی در آن ثبت شده باشند. چون اعمال ۱:۱-۲ میگوید این دومین نوشتار لوقا است، پس انجیل لوقا حتما باید بسیار پیشتر از آن نوشته شده باشد. همچنین عیسی نابودی معبد را در اناجیل پیشگویی کرده بود: «زمانی خواهد آمد که از آنچه اینجا میبینید، سنگی بر سنگ دیگر نخواهد ماند بلکه همه فرو خواهد ریخت» (لوقا ۶:۲۱؛ همچنین ر.ک. متی ۱:۲۴ و مرقس ۱:۱۳).
بدون شک، اگر اناجیل متی، مرقس و لوقا پس از تخریب و نابودی معبد نوشته شده بودند، نویسندگان باید تحقق پیشگویی مسیح را در نوشته خود میگنجاندند؛ از آنجایی که این کار را نکردند بیگمان نگارش این اناجیل پیش از سال ۷۰ میلادی بوده است. گمان میرود انجیل یوحنا را یوحنای رسول نوشته باشد. این انجیل از دیدگاه کسی نوشته شده است که خود شاهد حوادث زندگی مسیح بوده است. قطعۀ ۵۲ از طومار جان رینالدز دربارۀ انجیل یوحنا در سال ۱۳۵ میلادی حاوی بخشهایی از یوحنا ۳۱:۱۸-۳۳ و ۳۷-۳۸ نیز میباشد. این قطعه در مصر پیدا شد و بهطور حتم زمان قابل توجهی برای انتشار این انجیل تا قبل از رسیدن به مصر لازم بوده است. این آخرین انجیل است و به نظر میرسد در دهۀ ۸۰ تا ۹۰ میلادی نوشته شده است.
نکتۀ مهم این است که چیزی دربارۀ نابودی و تخریب معبد یهودی در سال ۷۰ میلادی گفته نشده است. اما کاملا قابل درک است، چون یوحنا پیشگویی عیسی دربارۀ تخریب معبد را ذکر نکرده است. او بر رویدادهای تاریخی تأکیدی ندارد. به جای آن، توجه خود را به جنبههای الهیاتی شخص مسیح معطوف میکند و فهرستی از معجزات و کلام او را ارائه میدهد که الوهیت مسیح را به اثبات میرسانند. این کاملا منطقی به نظر میرسد چون اناجیلی که قبلا نوشته شده بودند را بهخوبی میشناخت.
بهعلاوه کتابهای اول، دوم و سوم یوحنا همگی دارای سبک نوشتاری کاملا مشابه انجیل یوحنا و کتاب مکاشفه هستند که گمان میرود در اواخر دهۀ ۸۰ یا اوایل دهۀ ۹۰ نوشته شدهاند.
آیا عهد جدید صدها سال پس از مسیح نوشته شد؟
تاریخ اولیۀ نوشتههای پولس
پولس رسول به مسیحیت گروید. فصل نهم کتاب اعمال از تغییر کیش او صحبت میکند. از آنجایی که کتاب اعمال پیش از سال ۷۰ میلادی نوشته شد و پولس رسالههای پولسی را نوشته است و ما میدانیم او در سال ۶۴ میلادی درگذشت، پس به یقین رسالههای پولس پیش از آن تاریخ نوشته شدهاند. بهعلاوه اول قرنتیان ۳:۱۵-۴ اولین اعتقادنامه کلیسای مسیحی است که پولس در آن ذکر میکند عیسی مرد و قیام کرد: «زیرا من آنچه را که به من رسید، چون مهمترین مطلب به شما سپردم: اینکه مسیح مطابق با کتب مقدس در راه گناهان مرد و اینکه دفن شد و اینکه مطابق با همین کتب در روز سوم از مردگان برخاست».
توجه داشته باشید او میگوید این اطلاعات به او رسیدهاند. آنها را از کجا به دست آورده است؟ به احتمال زیاد از رسولان، چون تعامل زیادی با آنها داشت. یعنی پولس گزارش انجیل را از شاهدین عینی به دست آورده بود. البته آنها در یک عصر زندگی میکردند و همگی پیش از قرن بعدی فوت کردند. بنابراین نوشتههای آنها در دوران زندگی رسولان عیسی تکمیل شدهاند.
قدمت رسالۀ عبرانیان به قرن اول میرسد
با اطمینان نمیتوان گفت کتاب عبرانیان را چه کسی نوشته است. این کتاب را به پولس، برنابا (اعمال ۳۶:۴)، آپولس (اعمال ۲۴:۱۸) و غیره نسبت میدهند. تنها منطقۀ جغرافیایی ذکر شده در آن ایتالیاست (عبرانیان ۲۴:۱۳). آخرین تاریخ احتمالی نگارش آن سال ۹۵ میلادی است، اما میتواند در اوایل سال ۶۷ میلادی نیز نوشته شده باشد. کتاب عبرانیان در مورد قربانی کاهن اعظم صحبت میکند که در آن فعل زمان حال به کار رفته است (عبرانیان ۱:۵-۳؛ عبرانیان ۲۷:۷). این احتمالا بدان مفهوم است که نابودی معبد اورشلیم در سال ۷۰ میلادی هنوز اتفاق نیفتاده است.
آیا عهد جدید صدها سال پس از مسیح نوشته شد؟
آیا کتاب یعقوب قرنها پس از مسیح نوشته شد؟
ادعا میشود این رساله را یعقوب نوشته است: «از یعقوب، غلام خدا و عیسی مسیح خداوند، به دوازده قبیله که در جهان پراکندهاند، سلام»! (یعقوب ۱:۱). اما پرسش این است “کدام یعقوب”؟ آیا یعقوب پسر زِبدی (متی ۲:۱۰-۳)؛ یعقوب پسر حلفای و تدّای یا معروفترین یعقوب که برادر عیسی بود؟ «مگر او پسر آن نجار نیست؟ مگر مادرش مریم و برادرانش یعقوب و یوسف و شمعون و یهودا نیستند؟ مگر همۀ خواهرانش در میان ما زندگی نمیکنند» (متی ۵۵:۳). دقت کنید، در این آیه از بستگان درجۀ اول یاد میشود، چون میگوید مادر عیسی، برادران و خواهران عیسی. همچنین به غلاطیان ۱۸:۱-۱۹ دقت کنید که میگوید: «آنگاه پس از سه سال، به اورشلیم رفتم تا پطرس را دیدار کنم و پانزده روز نزد او ماندم اما از سایر رسولان به جز یعقوب برادر خداوند کسی دیگر را ندیدم». شاید یعقوب به عیسی به عنوان مسیح باور نداشت تا وقتی عیسی پس از رستاخیزش به او ظاهر شد که در اول قرنتیان ۷:۱۵ نیز گفته شده است: «سپس بر یعقوب ظاهر شد و بعد بر همۀ رسولان». یعقوب پس از مرگ والی فستوس در سال ۶۱ میلادی، به فرمان کاهن اعظم آنانوس، شهید شد. بنابراین رسالۀ یعقوب قبل از سال ۶۱ نوشته شده است.
اول و دوم پطرس: به موقع و قابل اعتماد
هر دو رسالۀ اول و دوم پطرس بهصراحت بیان میکنند که توسط پطرس، شاهد عینیِ زندگی عیسی و حضور او پس از رستاخیزش، نوشته شدهاند. اگر چه برخی افراد در مورد نویسندۀ این دو رساله تردید دارند، بیانات روشن آغازین هر یک از رسالات به ما میگویند پطرس نویسندۀ آنهاست. «از پطرس، رسول عیسی مسیح به غریبان پراکنده در پونتوس و غلاطیه و کاپادوکیه و…» (اول پطرس ۱:۱) و «از شمعون پطرس، خادم و رسول عیسی مسیح به آنان که به برکت عدالت خدا و نجاتدهندۀ ما عیسی مسیح، ایمانی همتراز با ایمان ما نصیبشان شده است» (دوم پطرس ۱:۱). قطعا بسیار منطقی به نظر میرسد که پطرس بهراستی نویسندۀ رسالههایی است که حاوی نام او هستند. پطرس در دوران جفای مسیحیان توسط نِرون در حدود سال ۶۴ میلادی مُرد، پس بدیهی است این رسالهها قبل از آن دوران نوشته شده باشند.
آیا عهد جدید صدها سال پس از مسیح نوشته شد؟
آیا نامههای یوحنا آخرین تألیفات بودند؟
نویسندۀ اول یوحنا خودش را در آن نامه معرفی نمیکند. نویسندۀ دوم و سوم یوحنا خودش را به عنوان “شیخ” معرفی میکند (دوم یوحنا ۱ و سوم یوحنا ۱). با توجه به رسالۀ اول یوحنا منطقی به نظر میرسد که نویسندۀ اولین رساله، یوحنای رسول باشد. ابتدای کتاب یوحنا از دیدگاه کسی نوشته شده است که در کنار عیسی بوده است (یوحنا ۱:۱-۴). همچنین یوسبیوس (تاریخ کهن مسیحی ۳۹:۳) از قول پاپیاس، شنوندۀ یوحنا و دوست پُلیکارپ میگوید: «او از شهادتهای رسالۀ اول یوحنا استفاده کرد». ایرینیوس نیز بر اساس گفتههای یوسبیوس (تاریخ کهن مسیحی ۸:۵) اغلب از این رساله نقل قول میکرد. بنابراین در اثر خود “بر علیه بدعتها “(۱۵:۳و ۵ و ۸) نام یوحنا را ذکر کرده و از او نقل قول میکند، از یوحنا ۱۸:۲ … و کِلِمنت اهل اسکندریه به اول یوحنا ۱۶:۵ اشاره میکند، درست همانطور که در رسالۀ بزرگتر یوحنا گفته شده است.
در قدیمیترین فهرستهای رسمی که متعلق به اواخر قرن دوم است، همواره از “اول یوحنا” مطالبی به چشم میخورد. در حقیقت، پُلیکارپ اسقف اسمیرنا (شاگرد یوحنای رسول پیش از اواسط قرن دوم) همیشه از “اول یوحنا” به عنوان منبع موثق یاد میکند. “دوم یوحنا” نیز به همین اندازه مورد تأیید و معتبر است. در قرن دوم هیچ اشارهای به “سوم یوحنا” نمیشود. تعجبی هم ندارد چون این رساله به موضوعات خاص محلی میپردازد.
بهعلاوه سبک نوشتار این سه رساله بسیار شبیه سبک نوشتار انجیل یوحناست. اول یوحنا ۱:۱ درست مانند یوحنا ۱:۱ عبارت “کلام حیات” را به کار میبرد. به نظر میرسد این رساله بعد از انجیل یوحنا نوشته شده است، چون ظاهرا به شناخت حقایق انجیل میپردازند. تاریخ نگارش آن از ۶۰ میلادی تا اوایل دهۀ ۹۰ تخمین زده میشود.
در مورد کتاب یهودا چطور؟ آیا قرنها پس از مسیح بوده است؟
یهودا خودش را برادر یعقوب معرفی میکند (یهودا ۱). احتمالا چون یهودا فروتنی یک مسیحی واقعی را داشت، نمیخواست خودش را به عنوان برادر عیسی همسان او بداند، آنطور که در سنت ذکر میشود و کتاب مقدس نیز آن را تأیید میکند: «مگر او پسر آن نجار نیست؟ مگر نام مادرش مریم نیست؟ و برادرانش یعقوب و یوسف و شمعون و یهودا نیستند»؟ (متی ۵۵:۱۳) و در آیۀ ۱۸ یهودا میخوانیم: «در زمانهای آخر استهزاکنندگانی خواهند آمد که بنا بر شهوات خود که خلاف دینداری است، رفتار خواهند کرد». این آیه را با دوم پطرس ۳:۳ مقایسه کنید: «بدانید در ایام آخر استهزاکنندگانی ظهور خواهند کرد که پیرو امیال پلید خود خواهند بود». اگر این یک نقل قول باشد، پس حتما بعد از دوم پطرس نوشته شده است.
مکاشفه: نبوت یا پیشگویی قدیمی
نویسندۀ کتاب مکاشفه یوحناست: «مکاشفۀ عیسی مسیح که خدا به او عطا فرمود تا آنچه را میباید زود واقع شود، به خادمان خود بازنماید و آن را با فرستادن فرشتۀ خود بر خادمش یوحنا آشکار ساخت» (مکاشفه ۱:۱). ژوستین شهید (گفتوگویی با تریفو، صفحۀ ۳۰۸؛ ۱۴۹-۱۶۱ میلادی) از مکاشفه به عنوان کار یوحنای رسول یاد میکند. کتاب مکاشفه احتمالا در اواخر عمر یوحنای رسول نوشته شده است. برخی معتقدند در دهۀ ۹۰ نوشته شده و این آخرین کتاب عهد جدید است.
آیا عهد جدید صدها سال پس از مسیح نوشته شد؟
نتیجهگیری
اگر چه این اطلاعات بسیار اساسی هستند، اما شواهد کافی برای حمایت از نویسندگی رسولی اسناد عهد جدید ارائه میدهند. ممکن است بحث در مورد تاریخگذاری این کتابها هرگز بهطور کامل تمام نشود، اما پیشرفت علم و باستانشناسی همچنان بر تأیید نویسندگان عهد جدید صحه میگذارد.
نویسنده: مَت اسلیک