۷ پرسش دربارۀ ترجمۀ یونانی عهد عتیق (سِپتواِجنت) یا ترجمۀ هفتاد تن

۷ پرسش دربارۀ ترجمۀ یونانی عهد عتیق (سِپتواِجنت) یا ترجمۀ هفتاد تن

پرسش: ترجمۀ هفتاد تن چیست؟

پاسخ: ترجمۀ یونانی عهد عتیق که اغلب با حروف اختصاری LXX مشخص می‌شود، اصطلاحی کلی است که معمولا به مجموعۀ ترجمه‌های یونانی کتاب ­مقدس اطلاق می‌شود. بسته به متون می‌تواند در معانی مختلفی به کار رود: تلاش اولیه و حاصل ترجمۀ تورات (از پیدایش تا تثنیه)؛ ترجمه‌های تمام کتاب‌های کتاب مقدس عبری شامل بازبینی‌های بعدی؛ یا مجموعه‌ای از نوشته‌های یونانی شامل ترجمه‌های کتاب‌های عبری و همچنین نوشته‌هایی تحت عنوان کتب آپوکریفا (۱۴ کتاب مردود از سوی یهود).

۷ پرسش دربارۀ ترجمۀ یونانی عهد عتیق (سِپتواِجنت) یا ترجمۀ هفتاد تن

پرسش: چه وقت، چرا و چگونه عهد عتیق یونانی تهیه شد؟

پاسخ: ترجمه با پنج کتاب اول یعنی تورات یا اسفار پنج‌گانه، در اسکندریه، مصر و یا نزدیک آن؛ و در اواسط قرن سوم پیش از میلاد آغاز گردید. سایر کتاب‌ها در قرن‌های بعدی در مصر و احتمالا فلسطین ترجمه شده‌اند. مترجمین، یهودیان چندزبانه‌ای بودند که احتمالا تحت تاثیر عوامل بیرونی (نیاز اجتماعی-سیاسی برای دسترسی به قانون یهود به زبان یونانی، با توجه به حکومت بطلمیوسی)، و عوامل داخلی (نیاز مذهبی که باعث می‌شد کتاب مقدس در دسترس یهودیان یونانی‌زبانی باشد که عبری نمی‌دانستند) قرار داشته‌اند.

اگر به عنوان یک مجموعه به آن نگاه کنیم، ترجمه یک‌دست نیست؛ اما کتاب‌ها، روش‌ها و لایه‌های مختلفی را نشان می‌دادند. بیشتر مترجمین­ تک‌تک کلمات منبع خود را به زبان یونانی و به عنوان رویکرد پیش‌فرض معرفی کردند.

برخی دیگر از مترجمین، چندان اهمیتی به هدف نمی‌دادند و تصور می‌کردند باید در روش برگردان متن خلاقیت نشان دهند (یا از روی متن منبعی متفاوت از متن ماسوراتی[۱] استاندارد که امروزه استفاده می‌شود، کار می‌شد). با این وجود برخی مترجمین روشی عمیق‌تر و پیوسته به کار می‌گرفتند تا هر عنصر زبانی را در متن منبع خود به‌خوبی معرفی کنند. در تمام این موارد، مترجمین گاهی با روش‌های بسیار جالب یا ظریفی، مهارت‌ها و توانایی‌های هنری خود را به زبان یونانی نشان می‌دادند.

۷ پرسش دربارۀ ترجمۀ یونانی عهد عتیق (سِپتواِجنت) یا ترجمۀ هفتاد تن

پرسش: عهد عتیق یونانی، امروز چگونه به دست ما رسیده است؟

پاسخ: عهد عتیق یونانی طی قرن‌ها توسط کاتب‌های یهودی و مسیحی به صورت دست‌نویس نسخه‌برداری شده و به دست ما رسیده است. این کار ضرورتا چه عمدی، چه غیر عمدی، تغییراتی در متون ایجاد می‌کرد. محققین تلاش می‌کنند آنها را مرتب کنند تا به نزدیک‌ترین کلمات اولیه برسند. به‌علاوه بارها برای اصلاح و بازبینی ترجمه‌ها تلاش‌هایی صورت گرفته است؛ این کار به منظور نزدیک کردن آنها به متن عبری، در میان سایر اهداف زبانی است. ترجمه‌های کامل‌تری نیز انجام شده‌اند؛ از جمله ترجمه‌های آکیلا،[۲] سیماکوس،[۳] تئودوشن،[۴] اصلاح و ویرایش هِگزاپِلا (شش جلدی) توسط اُریجن[۵] و ویرایش عهد عتیق معروف به انطاکیه[۶] (یا لوسیان[۷]).

پرسش: عهد عتیق یونانی چگونه در مطالعۀ کانُن و متون عهد عتیق به ما کمک می‌کنند؟

پاسخ: در مورد مجموعه کانُن، کتب آپوکریفا برای مثال اول و دوم مکابیان، جودیت و توبیت؛ به‌دلیل ارتباط آنها با مجموعۀ رو به رشد ترجمه‌های یونانی کانُن، توسط کلیسای کاتولیک روم و کلیسای ارتدوکس به عنوان کتاب‌های ثانویه (دوتر کانُنی) مورد پذیرش قرار گرفته‌اند. بیشتر یهودیان آنها را به عنوان کتاب مقدس نمی‌پذیرند و به جای آن معتقدند کتاب‌های عبری معتبر می‌باشند، دیدگاهی که طی دوران اصلاحات مورد پذیرش کلیسای پروتستان نیز قرار گرفت. در مورد نقدهای متون، عهد عتیق یونانی برای کمک به احیای متون موثق و اصلی کتاب مقدس عبری، بسیار مفید و ارزشمند هستند. در حالی که بهترین نسخۀ خطی کامل عبری متعلق به قرون وسطی است؛ عهد عتیق یونانی، شواهدی را تا هزار سال قبل از آن ارائه می‌دهد تا به اصلاحِ مواردی که قرائت‌های اشتباه وارد سنت عبری شده‌اند، کمک کند.

۷ پرسش دربارۀ ترجمۀ یونانی عهد عتیق (سِپتواِجنت) یا ترجمۀ هفتاد تن

پرسش: عهد عتیق یونانی چگونه پنجره‌ای رو به دنیای یهودیت باستان باز می‌کند؟

پاسخ: هر ترجمه‌ای به نوعی یک تفسیر است. پس عهد عتیق یونانی نگاهی اجمالی به روش تفسیر کتاب مقدس توسط یهودیان باستان می‌اندازد؛ نه‌تنها دقیقا به عبری پایبند هستند، بلکه طوری آن را بازبینی می‌کنند که تمام نشانه‌های کاربرد زبان یا دیدگاه آنها به وقایع معاصر، زمینه‌های اجتماعی و حتی الهیاتی در آنها بارز هستند.

پرسش: آیا نویسندگان عهد جدید از عهد عتیق یونانی استفاده کردند؟

پاسخ: بله، اما به صورت مشروط. با توجه به آن که سراسر سرزمین روم در قرن اول پس از میلاد به زبان یونانی صحبت می‌کردند، طبیعی است که رسولان، عهد جدید را به زبان یونانی بنویسند. به‌علاوه آنها در بیشتر موارد برای نقل قول‌های عهد عتیق از متن یونانی استفاده کردند، چون زبان آشنای مخاطبین بوده است (در روم، قرنتس، افسس و غیره). نویسندگان عهد جدید یک رونوشت منظم و با جلدی چرمی از ترجمه‌های هفتاد تن نداشتند که بتوانند از قفسۀ کتاب بیرون بیاورند؛ کتاب‌ها به شکلی که امروز هستند، در دنیای باستان نبودند. با این وجود کاملا درست است که این نقل قول‌های عهد عتیق اغلب (نه همیشه) دقیقا به متن یونانی قدیم پایبند بودند، حتی وقتی از متون عبری ماسوراتی که امروز می‌شناسیم نیز منحرف می‌شدند.

۷ پرسش دربارۀ ترجمۀ یونانی عهد عتیق (سِپتواِجنت) یا ترجمۀ هفتاد تن

پرسش: آیا عهد عتیق یونانی در کلیسای امروز اقتداری دارد؟

پاسخ: بر اساس مباحث تاریخی موجود در این کتاب، کتاب مقدس عبری را باید به عنوان کانُن استاندارد ترجیح داد، گر چه عهد عتیق یونانی نقش مفیدی در ایجاد این کانُن استاندارد ایفا می‌کند. عهد عتیق یونانی به عنوان ترجمۀ متن عبری ارزشمند است و به‌درستی توسط رسولان و کلیسای اولیه به عنوان “کلام خدا” به همان معنای مشتق‌شده به کار گرفته شد. در نهایت، عهد عتیق یونانی به عنوان یک تفسیر باستانی، دیدگاهی مفید اما ناقص را در تفسیر کتاب مقدس عبری ارائه می‌دهد.

نویسندگان: گرِگ لانیِر و ویلیام آ. راس

[۱]  Masoretic Tex

[۲] Aquila

[۳] Symmachus

[۴] Theodotion

[۵] Origen’s Hexaplaric recension

[۶] Antiochene

[۷] Lucianic

سایر مقالات

مقالات بیشتر