۵ پرسش دربارۀ مزامیر
این مقاله را گوش کنید
۵ پرسش دربارۀ مزامیر
پرسش: هدف مزامیر چیست؟
پاسخ: نام عهد یهوه تقریبا ۷۰۰ بار در کتاب مزامیر آمده است! مزامیر سرودهای یکتاپرستی با محوریت خداوند هستند. یعنی یک خالق حقیقی را می‌ستایند، آفرینندۀ آسمان‌ها و زمین و حاکم بر همه چیز را، همان خدای ابراهیم، اسحاق و یعقوب را. بنابراین هدف نهایی مزامیر آن است که الگویی از چگونگی و دلیل ستایش خداوند به قوم خدا ارائه دهد.
ساختار کلی مزامیر بر این ایده مُهر تأیید می‌زند. کتاب مزامیر به ۵ کتاب تقسیم می‌شود. مزامیر هر کتاب با یک سرود نیایشی به پایان می‌رسد (مزمور ۱۳:۴۱؛ ۱۸:۷۲-۲۰؛ ۵۲:۸۹؛ ۴۸:۱۰۶؛ ۶:۱۵۰) و مزمور ۱۵۰ نتیجه‌گیری ۵ کتاب و مزمور نهایی کتاب مزامیر است. مزمور ۱۵۰ نیز درست مانند مزامیر ۱۳۵، ۱۴۶، ۱۴۷، ۱۴۸ و ۱۴۹ با فرمان “نام خداوند را بستایید” آغاز و پایان می‌یابد. گر چه در مزامیر تعداد مویه‌ها و ناله‌ها از تعداد سرودهای نیایشی بیشتر هستند، اما کتاب مزمور با انفجاری از نیایش‌ها پایان می‌گیرد؛ ۵ سرود هللویاه (مزامیر ۱۴۶-۱۵۰). بنابراین این ساختار مزمور یادآوری می‌کند که مهم نیست تحت چه شرایط سختی هستیم، مهم این است که باید خدا را ستایش کنیم.
5 پرسش دربارۀ مزامیر
پرسش: ۱۵۰ مزمور چه زمانی گردآوری شدند و چرا این موضوع اهمیت دارد؟
پاسخ: تاریخ نویسندگان مختلف مزامیر از عهد موسی (۱۴۵۰ سال پیش از میلاد) تا سقوط یهودا (۵۸۶ پیش از میلاد) قدمت داشتند. برای مثال مزمور ۱۳۷ به‌روشنی در دوران اسارت بابل نوشته شد. نویسندۀ آن می‌گوید: «کنار نهرهای بابل نشستیم و گریستیم، چون صهیون را به یاد آوردیم» (مزمور ۱:۱۳۷). بنابراین بهتر است تاریخ آخرین گردآوری مزمور را طی دوران تبعید یا مدت کوتاهی پس از آن بدانیم.
این زمینۀ تاریخی برای گردآوری دعاها و سرودهای ارزشمند قوم اسرائیل به این جهت مهم است که کتاب مزمور همچون معبد عمل می‌کند. اورشلیم در شرف نابودی بود. معبد تخریب شده بود. پس قوم خدا در تبعید چگونه باید خدا را می‌پرستیدند؟ پاسخ این است که آنها از طریق ۱۵۰ شعر الهام‌شدۀ الهی به حضور خدا می‌رفتند تا ناله و شکایت کنند، به یاد آورند خدا کیست و در تاریخ نجات برای آنها چه کرده است و به مسیحایی امید ببندند که خواهد آمد و خروج دیگری را برایشان به ارمغان بیاورد و پادشاهی جاودانه و معبد تازه‌ای برایشان بنا کند و سالیان دراز با شادکامی در خانۀ خداوند ساکن شوند (مزمور ۶:۲۳).
5 پرسش دربارۀ مزامیر
پرسش: چرا برای بیان این مضامین از شعر استفاده می‌شود؟
پاسخ: نخست این که، شعر به نوعی تفسیر تصورات و خیالات ماست. داوود به‌سادگی می‌توانست بگوید خدا را دوست دارد، چون از او محافظت می‌کند. اما وقتی می‌نویسد: «ای خداوند من تو را دوست دارم… او صخرۀ من است و دژ من است» (مزمور ۱:۱۸-۲) و خدا را با یک قلعۀ سنگی مقایسه می‌کند، درک بالاتری به ما می‌دهد که خدا کیست و برای مردمش چه می‌کند. استعاره‌ها باعث می‌شوند، حقایق الهیاتی روشن‌تر و مشخص‌تر به نظر برسند.
دوم این که، شعر ابداع شد تا احساسات را بیان کند. جان کالوین در مورد مزمور می‌گوید: «من بی‌جهت این کتاب را “آناتومی اجزای روح و جان” نام نگذاشته‌ام، زیرا هیچ احساسی وجود ندارد که کسی آن را در خود داشته باشد و آینۀ تمام نمای آن در این کتاب نباشد». از ناله‌های پر از اشک گرفته تا شکرگزاری برای پیروزی‌ها، همۀ این ابزار بیان احساسات همچون الگویی برای ما هستند و به ما یاد می‌دهند وقتی از اعماق قلب و جان خود با خدا صحبت می‌کنیم، چه احساسی از خود نشان می‌دهیم. برای مثال وقتی می‌خوانیم: «چنانکه آهو سراپا مشتاق نهرهای آب است، ای خدا جان من به‌شدت مشتاق توست» (مزمور ۱:۴۲). این شعر ابداع شده است تا به ما کمک کند تشنۀ خدای زنده و حیات‌بخش باشیم.
5 پرسش دربارۀ مزامیر
پرسش: برای خواندن اشعار کتاب مقدس چه نکاتی را باید در نظر داشت؟
پاسخ: ابتدا باید آن را با تمام وجود حس کنید. باز هم آنچه در بالا گفتم را تکرار می‌کنم، خدا قصد داشت با تصویر شگفت‌انگیز این اشعار الهام‌شده در قلب و جان ما نفوذ کند. پس بگذارید وارد قلبتان شود. برای مثال درست پس از یک موعظه دربارۀ مزمور ۲۳، از اعضای کلیسا خواستم به این پرسش در خانه‌هایشان پاسخ دهند: «شعر را باید تا عمق جان حس کرد نه آن که آن را با عقل فهمید. آیا وقتی این موعظه برایتان شرح داده می‌شد، لحظه‌ای بود که احساساتی شوید؟ اگر بله، چه احساسی داشتید و چرا»؟
دوم، بدانید “تکرار” ساختار اصلی شعر کتاب مقدس است. گاهی یک خط در سراسر شعر تکرار می‌شود. آن را “ترجیع‌بند” می‌نامند. گاهی تکرار کلمات کلیدی یا مضمون شعر در ابتدا و انتهای شعر دیده می‌شود. آن را “بستن یا در بَر گیری” (inclusio) می‌نامند. گاهی کلمات کلیدی یا مضامین انعکاس یکدیگرند و از انتهای شعر به مرکز آن می‌آیند؛ که آن را “صنعت قلب” (chiasmus) می‌نامند. ترجیع‌بند، بستن و یا صنعت قلب، بیانگر ایدۀ اصلی شعر هستند.
سوم، به الگوها و اهداف هماهنگ و موازی توجه کنید. هر مزمور از چند بیت تشکیل شده است، یعنی دو خط که به صورت یک واحد با هم عمل می‌کنند. برخی بیت‌ها انعکاس یکدیگرند. وقتی داوود دعا می‌کند که «مرا از تقصیرم به تمامی شستشو بده و از گناهم مرا طاهر کن» (مزمور ۲:۵۱)، او از کلماتی استفاده می‌کند که می‌توان جایگزینی برای آنها گذاشت (شستن – پاک کردن و تقصیر گناه) تا همان موضوع را بیان کند. برخی از بیت‌ها از خط دوم برای تکمیل نظر و ایدۀ خط اول استفاده می‌کنند (او سرود تازه در دهانم گذاشت [چه سرودی؟] سرود ستایش خداوندمان را؛ مزمور ۳:۴۰). با این وجود برخی خطوط هم متضاد یکدیگر هستند (زیرا تو قوم افتاده را نجات می‌بخشی اما چشمان متکبر را پست می‌گردانی؛ مزمور ۲۷:۱۸). هم‌سانی نهایی (گر چه موارد دیگر هم وجود دارد!) از دو خط برای قیاس استفاده می‌کند: «چنانکه پدر بر فرزندان خود رئوف است همچنان خداوند نیز بر ترسندگان خویش رأفت می‌کند» (مزمور ۱۳:۱۰۳) تکرار این عبارات عمدا انجام می‌شود. شعر از سرعت ما می‌کاهد. ما صبر می‌کنیم و می‌اندیشیم. مکث می‌کنیم تا دعا کنیم. استفاده از تصاویر مختلف و نگاه کردن از چند زاویۀ دید به ما کمک می‌کنند، «رغبت ما به شریعت خداوند باشد» (مزمور ۲:۱).
5 پرسش دربارۀ مزامیر
پرسش: مسیحیان چگونه باید از مزامیر برای پرستش گروهی استفاده کنند؟
پاسخ: ما باید مزامیر را با سرود بخوانیم. کتاب مزامیر معرف آخرین کتاب سرود قوم اسرائیل است. یک نشانه برای این مورد، عنوان‌ها هستند. برای مثال تمام مزامیر ۵۱-۷۲ به جز سه مزمور همگی با عنوان “برای سالار سرایندگان” آغاز می‌شوند. این سرودها و سایر سرودهای کتاب مزمور به‌روشنی در پرستش معبد سراییده می‌شوند. کتاب مزمور به عنوان بخشی از کانُن سرود مسیحیان باقی خواهد ماند. چرا؟ پولس همین را می‌گوید: «با مزامیر، سرودها و نغمه‌هایی که از روح است با یکدیگر گفتگو کنید و از صمیم قلب برای خداوند بسرایید و ترنم نمایید» (افسسیان ۱۹:۵) و «کلام مسیح به دولتمندی در شما ساکن شود؛ و با مزامیر، سرودها و نغمه‌هایی که از روح است، با کمال حکمت یکدیگر را پند و تعلیم دهید؛ و با شکرگزاری و از صمیم دل برای خدا بسرایید» (کولسیان ۱۶:۳).
ما باید مزامیر را همان‌طوری که هست بخوانیم (اما وقتی دربارۀ قربانی حیوانات می‌خوانیم باید بدانیم عیسی تحقق کامل رسم قربانی بود)، به بیان دیگر، با تغییر آهنگ و متن و یا به صورت سرودهای جدید بخوانیم که محتوای یک مزمور را طوری گسترش دهند که مستقیما به زبان و مضمون عیسی، پسر مسح‌شده (مزمور ۲)، مرده برای گناهکاران (مزمور ۲۲)، برخاسته از مردگان و اینک نشسته بر دست راست خدا (مزمور ۱۱۰، افسسیان ۲۰:۱ و ۲۲) مربوط باشند. ما باید اجازه دهیم مزامیر، محتوای شعر، سروده‌ها و ترانه‌های ما را شکل داده به آنها غنا ببخشند و برای مثال به ما یادآوری کنند که باید برای پیروزی بر دشمنان پادشاهی خدا دعا کنیم و بر گناهان خود در زندگی و دنیا مویه سر دهیم.
دوم، باید مزامیر را به عنوان دعا بخوانیم. مزامیر می‌توانند فراخوانی شگفت‌انگیز برای پرستش باشند. برای مثال مزمور ۹۵، مزموری که قوم خدا را دعوت می‌کند به پیشگاهش نزدیک شوند (با شکرگزاری به پیشگاهش نزدیک شویم، مزمور ۲:۹۵)، بسرایند (بیایید خداوند را شادمانه بسراییم ۳:۹۵)، که او کیست (خداوند بزرگ، پادشاه بزرگ همۀ خدایان ۳:۹۵) و آنچه انجام داده است (دستانش خشکی را شکل داد ۵:۹۵) و با هشداری به نتیجه‌گیری می‌رسد که پرستش را جدی بگیرید (دل‌های خود را سخت مسازید ۸:۹۵).
به غیر از فراخوان پرستش می‌توان از مزامیر به عنوان الگوی دعا برای جماعت کلیسایی استفاده کرد.
سوم، باید مزامیر را بخوانیم. من فکر می‌کنم هرچه کتاب مقدس را روزهای یک‌شنبه بیشتر بخوانیم، بهتر است. چرا مزامیر را طی ۳ سال بعدی نخوانیم؟ البته چند یک‌شنبه را فقط به مزمور ۱۱۹ اختصاص دهید.
چهارم، باید مزامیر را موعظه کنیم. من توصیه می‌کنم به مدت ده تابستان، یک سری موعظه به نام “مزامیر تابستانی” داشته باشیم. به عنوان عضو کلیسا، راه خود را از میان مزامیر پیدا کنید.
نویسنده: داگلاس شان اودانِل
