۹ چیزی که باید دربارهٔ اورشلیم بدانید
۹ چیزی که باید دربارهٔ اورشلیم بدانید
در روز دوشنبه، ایالات متحده رسما سفارت خود را در اورشلیم افتتاح کرد و انتقال ماموریت ایالات متحده از محل استقرار قبلی‌شان در تل‌آویو[1] به اسرائیل را نهایی نمود.
در اینجا ۹ چیزی که باید در مورد یکی از قدیمی‌ترین و مورد احترام‌ترین شهرهای جهان بدانید آمده است:
1. اورشلیم یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان است. شواهد نشان می‌دهند که قدمت منطقۀ اورشلیمِ امروزی از عصر مس، در حدود هزارۀ چهارم پیش از میلاد، مسکونی بوده است. شواهدی نیز حاکی از آن‌اند که یک سکونتگاه دائمی ممکن است از اوایل عصر برنز، حدود 3000 تا 2800 سال پیش از میلاد، وجود داشته باشد.
2. اورشلیم نه تنها یکی از کهن‌ترین شهرهای تاریخ است، بلکه یکی از پرمناقشه‌ترین شهرها محسوب می‌شود. به گفتۀ اریک اچ. کلاین[2]، تاریخ‌دان، این شهر حداقل دو بار تخریب شده، 23 بار محاصره شده و 52 بار مورد حمله قرار گرفته و 44 بار تصرف و بازپس گرفته شده است.
3. نام «اورشلیم» 806 بار در انجیل آمده است؛ 660 بار در عهد عتیق و 146 بار در عهد جدید (بدون احتساب مترادف‌هایی که برای ارجاع به این شهر استفاده شده است). اولین اشاره به اورشلیم در یوشع 1:10 یافت شده است («چون اَدونی‌صِدِق پادشاه اورشلیم شنید که یوشَع عای را به تصرف آورده و به نابودی کامل سپرده است، و با عای و پادشاهش همان کرده که با اَریحا و پادشاهش کرده بود، و اینکه ساکنان جِبعون با اسرائیل صلح کرده‌اند و در میان ایشان ساکن شده‌اند»). برخی از محققان معتقدند که در پیدایش 18:14 با اشاره به مِلکیصِدِق، پادشاه سالیم، اشاره‌ای به اورشلیم وجود دارد، زیرا ساختار شعرگونۀ مشابهی در مزمور 2:76، سالیم را با صهیون برابر کرده است.
4. اورشلیم محل برخی از مقدس‌ترین مکان‌ها در مسیحیت، یهودیت و اسلام است. اهمیت این شهر برای مسیحیان به این دلیل است که محل شام آخر مسیح، دستگیری، محاکمه و مصلوب شدن او، محل دفنش در نزدیکی آن، رستاخیز و ظهور پس از رستاخیزش، صعود او و وعدۀ بازگشتش بوده است. برای یهودیان، این شهر محل کوتل[3] یا دیوار غربی است که بقایای دیوار، نگهدارندۀ کوه معبد مقدس است. همان‌طور که اریکا چِرنافسکی[4] اشاره می‌کند: «یهودیان معتقدند که این مکان، سنگ بنایی است که جهان از آن ساخته شده و جایی است که ابراهیم برای قربانی کردن پسرش، اسحاق، آماده شد. بسیاری از یهودیان معتقدند که گنبدالصخره، محل قدس‌الاقداس است» (قدس‌الاقداس، در کوه معبد، مقدس‌ترین مکان در یهودیت است). در اسلام، گنبدالصخره جایی است که به باور مسلمانان، محمد پس از انتقال از مکه به مکانی که امروزه مسجدالاقصی در آنجا واقع شده، به آسمان صعود کرده است. این مکان سومین جایگاه مقدس برای مسلمانان بعد از مکه و مدینه است.
5. پس از اینکه داوود پادشاه برای پادشاهی اسرائیل مسح شد، اورشلیم را از چنگ یِبوسیان (کنعانیان) درآورد و آنجا را پایتخت ملت قرار داد (دوم سموئیل 3:5-6). این شهر تا زمان غارت آن توسط رومیان در سال 70 پس از میلاد، همچنان پایتخت اسرائیل باقی ماند. از آن زمان تا سال 1948، گروه‌های مختلف غیریهودی شهر را تحت اختیار داشتند.
6. از سال 1517 تا 1917، این شهر تحت کنترل امپراتوری عثمانی بود و سپس از سال 1917 تا 1947، تحت سلطۀ امپراتوری بریتانیا قرار گرفت. در سال 1947، سازمان ملل متحد طرح تقسیم فلسطین را تدوین کرد؛ طرحی برای تقسیم شهر بین اسرائیل و فلسطین. با این وجود، پیش از اجرای این طرح، در منطقه جنگی به پا شد. جنگ سال 1948 منجر به تقسیم اورشلیم شد، به طوری که اسرائیلی‌ها غرب اورشلیم و اردنی‌ها شرق اورشلیم، از جمله منطقۀ موسوم به شهر قدیمی با اماکن مقدس مذهبی‌اش را در اختیار داشتند. شهر تا زمان جنگ شش‌روزه بین اعراب و یهودیان تقسیم‌شده باقی ماند.
7. به مدت دو دهه پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1948، تنش‌ها میان اسرائیل و همسایگان عربش ادامه داشت. در ماه مِی 1967، مصر، اردن و سوریه نیروهای نظامی خود را بسیج کرده و محاصرۀ دریایی کشتی‌ها و بنادر اسرائیلی را آغاز نمودند. اسرائیل با حملۀ پیشگیرانه به فرودگاه‌های مصری و نابودیِ 90 درصد نیروی هوایی مصر واکنش نشان داد. در سه روز اول جنگ، اسرائیل موفق شد نوار غزه، کانال سوئز و شبه‌جزیرۀ سینا را تصرف کند. اگرچه اسرائیل از اردن خواسته بود در شهر اورشلیم بی‌طرف بماند، اما اردنی‌ها شروع به حمله به اورشلیم غربی کردند. در هفتم ژوئن، اسرائیل تمام اورشلیم را تصرف کرد و آتش‌بس با اردن را پذیرفت. از آن زمان تاکنون، اسرائیل کنترل سرتاسر شهر را در دست داشته است (مسلمانان در اسرائیل به مکان‌های مقدس خود دسترسی کامل دارند، اگرچه دسترسی فلسطینیان در کرانۀ باختری به شهر محدود شده است).
8. در سال 1980، کنِسِت[5] (پارلمان ملی اسرائیل)، «قانون اورشلیم» را تصویب کرد که بیان می‌کرد: «اورشلیم، کامل و متحد، پایتخت اسرائیل است» و «اورشلیم محل اقامت رئیس دولت، کنِسِت، دولت و دیوان عالی کشور است.» شورای امنیت سازمان ملل متحد که مدت‌ها از الحاق این شهر از اسرائیل انتقاد می‌کرد، با تصویب قطعنامۀ 478 به این موضوع واکنش نشان داد. این قطعنامه، قانون اورشلیم را نقض قوانین بین‌المللی اعلام کرده و از کشورهای عضو سازمان ملل می‌خواهد که نمایندگی‌های سیاسی خود را از این شهر خارج کنند. این قطعنامه با 14 رأی موافق، بدون رأی مخالف و با رأی ممتنعِ ایالات متحده به تصویب رسید.
9. در سال 1995، کنگرۀ ایالات متحده، «قانون سفارت اورشلیم» را تصویب کرد که بودجۀ لازم برای انتقال سفارت ایالات متحده در اسرائیل از تل‌آویو به اورشلیم را فراهم می‌آورد. این قانون به اتفاق اکثریت آراء هم در مجلس نمایندگان (374 رأی در برابر 37 رأی) و هم در سنا (93 رأی در برابر 5 رأی) تصویب شد. اما این قانون هم شامل بندی بود که به رئیس‌جمهور اجازه می‌داد تا در صورت تشخیص رئیس قوۀ مجریه مبنی بر «ضروری بودن انتقال برای محافظت از منافع امنیت ملی ایالات متحده»، تصمیم انتقال سفارت را به مدت شش ماه به حالت تعلیق درآورد. از آن زمان، هر رئیس‌جمهور- کلینتون[6]، بوش[7] و اوباما[8] – هر شش ماه یک‌بار قانون معافیت را امضا کرده است. رئیس‌جمهور ترامپ قبل از اینکه دستور انتقال سفارت ایالات متحده را به وزارت امور خارجه بدهد، دو بار فرمان تعلیق را امضا کرد.
۹ چیزی که باید دربارهٔ اورشلیم بدانید
نویسنده: جو کارتر
[1] Tel Aviv
[2] Eric H. Kline
[3] Kotel
[4] Erica Chernofsky
[5] Knesset
[6] Clinton
[7] Bush
[8] Obama
