اقتدار و مصونیت از خطای کتاب مقدس
این مقاله را گوش کنید
تعریف
آموزۀ اقتدار و مصونیت از خطای کتاب مقدس به این معناست که این کلام به عنوان نتیجه‌ای از الهام خدا، در کتاب مقدس دمیده شده است و از سوی خدا در تمام مواردی که در متون اصلی بیان می‌کند، کاملا صادق است. بنابراین با اقتدار کلام خود خدا عمل نموده و از اقتدار کلام خدا برخوردار است.
خلاصه
آموزۀ اقتدار و مصونیت از خطای کتاب مقدس، ریشه در ذات خدا دارد. همان‌طور که خدا در ذات خود صادق و قابل اعتماد است، کلام او که در متون اصلی کتاب مقدس ثبت شده است نیز قابل اعتماد است. این بدان معنی است که همۀ چیزهایی که کتاب مقدس ادعا می‌کند؛ کاملا درست و هم در کتب مقدس عهد عتیق، عیسی و انبیا و هم در عهد جدید و نوشته‌های رسولان به دور از خطاست. از آنجا که نسخه‌های اصلی به صورت صادقانه کپی، ترجمه و منتقل شده‌اند، کتاب مقدس در نسخه‌های خود، مصون از اشتباه است. این مصونیت از اشتباه بدین معنی است که همۀ مواردی که کتاب مقدس بیان می‌کند با اقتدار کلام خدا برای مسیحیان عمل می‌نماید.
“قابلیت اعتماد به صداقت کتاب مقدس بر پایۀ اعتماد به سیستم آموزه و تعالیم مسیحیت بنا نهاده شده است، بنابراین برای امید و زندگی مسیحی یک رکن اساسی است.” این سخنان بنجامین. بی. وارفیلد نشان می‌دهد که آموزۀ مصون از خطا بودن، برای کلیسا چقدر مهم است و چنان‌چه آن را در نظر نگیریم، کل سیستم آموزه‌های مسیحیت بر پایه‌ای متزلزل استوار خواهد بود.
این موضوع به این دلیل مهم است که بدون آن، اطمینان ما از صحت کامل و قابل اعتماد بودن کتاب مقدس زیر سؤال خواهد رفت و به‌طور طبیعی این شک و تردید برای واعظ کلام خدا به وجود می‌آید که: «چگونه می‌توانم مطمئن باشم که قسمتی که موعظه می‌کنم قابل اعتماد است»؟ بنابراین با عدم مصونیت از خطا، بسیاری از آموزه‌ها در خطر قرار می‌گیرد. ایمان و عمل ما به این بستگی دارد که آیا می‌توانیم به‌راحتی به کلام خدا اعتماد کنیم و آیا به‌طور کلی این کلام خداست و یا اصلا کلام خدا نیست.
خدای حقیقت
همان‌طور که قبلا اشاره شد، درست این است که ابتدا مصون از خطا بودن را به خود خدا نسبت دهیم. در این صورت، نتیجه الهام، دقت و درستی و صحت است. از آنجا که کتاب مقدس توسط خدا الهام شده است (دوم تیموتائوس ۱۶:۳)، بنابراین تمام مطالب آنها در تمام جوانب خود صادق و مصون از خطا هستند. خدایی که کلام خود را از طریق الهام بر بشر دمید، آن را به‌درستی خلق و ایجاد نمود. چه انتظار دیگری از خدای تثلیث که خود حقیقت است می‌توان داشت؟ (یوحنا ۱۸:۱؛ ۴۰:۸؛ ۶:۱۴؛ ۳:۱۷-۱۷؛ ۳۷:۱۸؛ اول یوحنا ۶:۴).
چنین بیانی مستلزم این باور است که آموزه‌های ما دربارۀ کتاب مقدس باید بر اساس تفکر و عقیدۀ ما دربارۀ خدا باشد. اگر خدا نویسندۀ کتاب مقدس است، پس نباید شخصیت الهی نویسنده را از شخصیت کلام الهی او جدا کنیم. به هر حال این کلام خداست که ما در مورد آن صحبت می‌کنیم. کتاب مقدس، نویسندگان انسانی بسیاری دارد، اما در نهایت از یک ذات الهی منشعب می‌شود. اگر چه خدا و متن از هم جدا هستند، اما متن همچنان فعل گفتاری اوست، پس نباید تعجب کنیم که منعکس‌کنندۀ شخصیت و ذات او باشد. یکی از ویژگی‌های ارتباطی که گفتار را به مفهومی قابل انتقال تبدیل می‌کند، حقیقت است. او خدای واقعی و خدای حقیقت است؛ پس کلام، حقیقت را می‌گوید. درستی و صداقت متن نویسنده، نشان‌دهند، درستی و صداقت در گفته‌های گوینده است. بنابراین مزمورنویس می‌تواند بگوید که خدا، که راه‌های او همیشه “درست” است، همیشه کلامی را بیان می‌کند که “حقیقت است” و این موضوع موجب تسلی کسانی است که برای نجات خود به او اعتماد می‌کنند (۹۶:۱۱۹؛ رجوع کنید به ۱۶۰:۱۹۰).
قابلیت اعتماد به متن، قابلیت اعتماد به الهی بودن نویسنده را منعکس می‌نماید.
اما صبر کنید، آیا کتاب مقدس به دست انسان نوشته نشده است؟ ممکن است کسی مخالفت نموده و بگوید: «همۀ ما می‌دانیم که انسان‌ها موجوداتی خطاپذیر هستند. این درست است که انسان‌ها خطاپذیر هستند و در صورت نبودن تحت نظارت روح، هر نویسندۀ انسانی خطاپذیر است، اما از آنجایی که روح خدا، که روح حقیقت نیز نامیده می‌شود (یوحنا ۲۶:۱۵) است که این نویسندگان بشری (دوم پطرس ۲۱:۱) را با خود حمل می‌کند، آنچه آنها می‌گویند همان چیزی است که خدا می‌گوید و هیچ خطای انسانی در آن وارد نشده است. البته که این موضوع فراتر از قدرت خداوند مقتدر نیست. ما مسیحیان معتقدیم که پسر خدا می‌تواند بدون گناه تجسم‌یافته، کلام نجات‌دهندۀ خود را به عنوان کلام خدا و مژده نجات به ما برساند (یوحنا ۱:۱-۱۴)، پس در مقابل این موضوع، قبول این که نویسندگان کتاب مقدس به‌درستی کلام خدا را به ما منتقل کرده‌اند، موضوع بزرگی نخواهد بود.
دیدگاه عیسی مسیح دربارۀ کتاب مقدس
علاوه بر این، وقتی به نحوۀ رفتار عیسی و شاگردانش با کتب عهد عتیق نگاه می‌کنیم، درمی‌یابیم که همیشه با اعتماد و احترام کامل به آنها نزدیک شده و هرگز در قابل اعتماد بودن آن تردید نداشته‌اند. حتی مخالفان یهودی عیسی مسیح نیز همین‌طور رفتار نموده‌اند. اگر چه عیسی و یهودیان در مورد چگونگی تفسیر عهد عتیق و این که آیا عیسی همان کسی است که می‌گوید یا نه، اختلاف نظر داشتند؛ اما آنها هرگز، (حتی یک‌بار) در مورد قابل اعتماد بودن متن تفسیر شده اختلاف نظر نداشته‌اند. اگر چنین پیش‌فرضی در مورد صحت آن وجود نداشت، بین آنها از ابتدا اصلا بحثی به وجود نمی‌آمد.
همچنین عیسی مسیح نیز خود اعتبار منحصربه‌فردی را به این موضوع می‌بخشد. به هر حال او خود، پسر خداست. طبیعتا دیدگاه ما نسبت به کتاب مقدس باید همان دیدگاه عیسی مسیح نسبت به کتاب مقدس باشد. فراتر از اعتماد به کتاب مقدس، چه در جزئیات و چه به‌طور کلی، مصونیت از خطای کتاب مقدس، زمانی که عیسی مسیح اعتقاد خود را مبنی‌بر این که وعده‌های عهد خدا در کتاب مقدس در زندگی، مرگ و رستاخیز او محقق می‌شود بیان می‌دارد، بیشتر می‌درخشد. کلام خدا که در کتاب مقدس نوشته شده است در عیسی مسیح صادق است. وعده‌های نجات‌بخش خدا در پسرش و کلام، محقق است.
پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که خود کتاب مقدس دلیلی بر این است که هیچ کلمه‌ای از کلام خدا هرگز شکسته نمی‌شود. صداقت کلام خدا، با قدرت حیات‌بخشش، در کسی که راه حقیقت و حیات است، آشکار می‌شود (یوحنا ۱۴:۶). خدا وفادار است، تمام وعده‌های او دربارۀ عیسی مسیح محقق شد. دیگر چه تأیید بزرگ‌تری برای مصون از خطا بودن کتاب مقدس می‌تواند وجود داشته باشد؟
خود کتاب مقدس دلیلی بر این است که حتی یک کلمه از کلام خدا شکسته نشده است.
شفاف‌سازی مفهوم “مصونیت از خطا”
حال باید تعریف نمائیم که “مصونیت از خطا” به چه معناست. پل فاینبرگ مصونیت از خطا را این‌گونه تعریف می‌کند: «مصونیت از خطا زمانی اتفاق می‌افتد که همۀ حقایق با متون اصلی و تفسیر صحیح کتاب مقدس، در آموزه‌ها، اخلاق، علوم اجتماعی، فیزیکی در زندگی شناخته شوند». اگر این تعریف سعی دارد باز کند که مصونیت از خطا چیست و چه معنایی دارد، به این دلیل است که مصونیت از خطا یکی از بدفهم‌ترین و کاریکاتوری‌شده‌ترین ویژگی‌های کتاب مقدس توسط منتقدان آن است. به اجزاء مختلف این تعریف توجه کنید.
ابتدا، متون اصلی مصون از خطا هستند. این یک نکته مهم است، زیرا گاهی اوقات منتقدان خطاهایی را در نسخه‌ها و کپی‌ها دیده و تصور می‌کنند که کتاب مقدس پُر از اشتباه است. اما وقتی می‌گوییم کتاب مقدس مصون از خطاست، متن اصلی را در ذهن داریم که خدا در انسان دمیده و الهام نموده است (دوم تیموتائوس ۱۶:۳؛ دوم پطرس ۲۱:۱). محصول الهام، متنی مصون از خطا در کتاب مقدس است. تا زمانی که نسخه‌ها به‌طور صادقانه و درست کپی، ترجمه و منتقل شوند، هیچ خطایی وجود نخواهد داشت. (لازم به ذکر است که نسخه‌هایی که امروزه ما در اختیار داریم بسیار دقیق هستند).
علاوه بر این، مصونیت از خطا به این معنی است که هر چیزی که کتاب مقدس تأیید می‌کند “کاملا درست است”. یا همان‌طور که کوین ونهوزر[۱] می‌گوید: «گفتن این که کتاب مقدس مصون از خطاست به معنای اعتراف به این باور شماست که نویسندگان در هر چیزی که تأیید کرده‌اند، حقیقت را گفته‌اند». کتاب مقدس هر آنچه را که ادعا و تأیید می‌کند، دقیق و صادقانه بیان می‌دارد. گفتن این که این “کاملا” درست است؛ به این معنی است که ما نباید مصونیت از خطا را به پیام اعتقادی اصلی کتاب مقدس محدود کنیم. ما هرگز نمی‌بینیم که نویسندگان کتاب مقدس چنین محدودیتی برای نوشته‌های خود قائل شوند. در عوض، آنها بر این باورند که واقعا خود خدا از طریق آنها در هر چیزی که آنها تأیید می‌کنند، صحبت می‌کند. بنابراین، برای مثال، مصونیت از خطا در همۀ زمینه‌ها، از جمله آموزه‌های اخلاقی صدق می‌کند. همان‌طور که الهام هم کلامی و هم کلی است، مصونیت از خطا نیز چنین است.
کتاب مقدس هر آنچه را که ادعا و تأیید می‌کند، با حقیقت و صداقت بیان می‌نماید.
مصونیت از خطا و اقتدار
امروزه تأیید مصونیت از خطا می‌تواند دشوار باشد. به عنوان مثال، برخی افراد هستند که الهام کتاب مقدس را تأیید می‌کنند، اما مصونیت از خطای آن را انکار می‌کنند. این دیدگاه نادرست محدود، ممکن است در نگاه اول کتاب‌مقدسی به نظر برسد: «من معتقدم که کتاب مقدس در مورد پیام ایمانش صادق است». اما در بررسی بیشتر، این موضع صحت کتاب مقدس را در همۀ مواردی که ادعا می‌کند، رد می‌نماید. بله، کتاب مقدس در پیام خود دقیق است، اما در فراتر از آن می‌تواند در جزئیات اشتباه کند. از قضا، این دیدگاه ادعا می‌کند که هنوز می‌تواند سولا اسکریپتُرا[۲] را پیروی کند، هر چند که کتاب مقدس مرجع نهایی نباشد.
مشکل این است که این دیدگاه نمی‌تواند ادعا کند که اقتدار مصونیت از خطای کتاب مقدس نهایی است، چیزی که کلیسا همیشه در بشارت سولا اسکریپتُرا فرض می‌کرده است. به این تفاوت مهم بین دیدگاه “مصون از خطای کامل” و دیدگاه “مصون از خطای محدود” توجه کنید. دیدگاه مصون از خطای کامل این را می‌گوید:
«تمام کتاب مقدس مرجع نهایی و حجت مصون از خطا برای ماست».
این تفکر در مقابل دیدگاه “مصون از خطای محدود” است که می‌گوید:
«کتاب مقدس فقط زمانی که به مسائل ایمانی بپردازد، مرجع نهایی و حجت مصون از خطای ماست».
توجه داشته باشید، دیدگاه “مصونیت از خطای محدود” تنها زمانی می‌تواند ادعای سولا اسکریپتُرا داشته باشد که کتاب مقدس پیام اصلی خود را مطرح کند. در مواقع دیگر مصون از خطا نیست و بنابراین نمی‌تواند مرجع نهایی و حجت باشد. اما منظور اصلاح‌طلبان از سولا اسکریپتُرا این نیست. هنگامی که لوتر[۳] به روم اعتراض کرد و موضع خود را در مورد اعتبار کتاب مقدس اتخاذ کرد، این مصونیت از خطا (از جمله موارد دیگر) بود که هدف او را متمایز می‌کرد. لوتر این ادعای جسورانه را داشت که در حالی که پاپ‌ها و شوراها اشتباه می‌کنند، کتاب مقدس چنین نمی‌کند و آن به این دلیل است که کتاب مقدس از جانب خدا الهام شده است و مصون از خطا، کافی و مرجع نهایی مسیحیان است. همۀ آنچه را که باید بگوییم این است که “اونجلیکال‌های امروز باید خود را در برابر کسانی که ادعا می‌کنند کتاب مقدس به عنوان مرجع نهایی آنهاست، اما به عقب برگشته و مصونیت از خطای آن را به صورت جزئی و یا کلی انکار می‌کنند، محافظت کنند”.
[۱] Kevin Vanhoozer
[۲] sola scriptura
[۳] Martin Luther
