۵ پرسش دربارۀ شَماسها
این مقاله را گوش کنید
۵ پرسش دربارۀ شَماسها
پرسش: کدام مسئولیت شَماس بیشتر از همه نادیده گرفته شده است؟
پاسخ: ضربهگیر بودن
در اعمال فصل ۶ انتخاب هفت نفر فقط برای حل مشکل آشپزی نبود. قطعا غذا دلیل آن بود اما مشکل عمیقتری وجود داشت. بدترین مشکل، حملۀ ناگهانی به وحدت کلیسا بود.
رسولان با طیف بزرگی از گناهان ذاتی روبهرو بودند که تهدیدی برای همان وحدتی بود که مسیح بهخاطرش مُرد تا به دست آید. انجیل در کل اصرار دارد وحدت ما در مسیح بر تمام اختلافات دنیوی برتری داشته باشد. بنابراین اشتباه نکنید؛ رسولان این مشکل را به عهدۀ دیگران نگذاشتند چون مهم نبود، بلکه بهدلیل اهمیت آن بود. آنها میتوانستند یک راه حل سریع و ظاهری ارائه دهند و به کار خود ادامه دهند. اما در مقابلْ آنها زمینۀ یک راه حل دائمی و یک منصب همیشگی کلیسا را فراهم ساختند.
با توجه به مشکل ریشهای عدم اتحاد که این هفت نفر با آن مواجه بودند، باید به این نتیجه برسیم که شَماسها باید کسانی باشند که امواج شدید و صدمات را فرو بنشانند، نه آنکه باعث طنین بیشتر آنها شوند. افراد ستیزهجو شَماسان ضعیفی خواهند بود، زیرا سردردهایی که قرار است شَماسها تسکین دهند را تشدید میکنند.
بنابراین بهترین شَماسها بسیار برتر از مدیران تجاری یا کارمندان همهکاره هستند. آنها افرادی دارای “رادارهای درگیری” حساس و دقیق هستند. آنها راه حلها را بیشتر از نمایشنامهها دوست دارند و به روشهای سازنده و خلاقانه برای ارتقاء هماهنگی کل کلیسا پاسخ میدهند.
۵ پرسش دربارۀ شَماسها
پرسش: آیا شَماسها به موازات بزرگان کلیسا هستند؟
پاسخ: خیر. دفتر شَماسها به دفتر رهبران یا ناظران کلیسا گزارش میدهند. در اول تیموتائوس فصل ۳، توجه کنید که پولس بلافاصله پس از بحث دربارۀ رهبران یا ناظران کلیسا (اول تیموتائوس ۱:۳-۷) توجه خود را به شَماسها معطوف میکند (اول تیموتائوس ۸:۳-۱۲). گویی حتی نمیخواهد یک لحظه نفس بگیریم و حرف خود را قطع کنیم، مبادا این ارتباط جداییناپذیر و حتی ترتیب منطقی بین این دو دفتر قطع شود. ساختار متن فوق نشان میدهد شَماسها همسو و مطیع رهبران و ناظران هستند. این نوع رابطه در متن دیگری نیز آمده است که از شَماسها (به صورت جمع) یاد میشود:
«از پولس و تیموتائوس این خادمان عیسی مسیح به همۀ مقدسین فیلیپی که در مسیح عیسایند از جمله ناظران و خادمان» (فیلیپیان ۱:۱).
هدف شَماسها با اولویتهای ناظران پیوندی جداییناپذیر دارد.
به هر حال به همین دلیل کار اشتباهی است اگر شَماسها به عنوان نهاد قدرت مجزا یا مجلس دوم قانونگذاری عمل کنند که لایحهها باید از طریق آنها به تصویب برسد. مارک دِوِر تصویر روشنی از این موضوع ارائه میدهد:
«اگر ناظران بگویند: “بیایید با ماشین به پیتسبرگ برویم”، شَماسها نباید برگردند و بگویند: “خیر به جای آن به فیلادلفیا برویم”. آنها بهتر است بگویند: “موتور ماشین، ما را تا پیتسبرگ نمیرساند، شاید بهتر است تجدید نظر کنیم”. این روش بهتر است اما در کل وظیفۀ آنها حمایت از مقصدی است که ناظران تعیین کردهاند».
بهعلاوه، رهبران کلیسا هرگز بدون خطا نیستند. با این وجود تا جایی که در کتاب مقدس به عنوان راهنمای خود در نظارت بر کلیسا دیدهایم، هرگز در جایی از آن شَماسها را به عنوان پیشوایان ناظران معرفی نکرده است که تصمیمات را کنترل و بررسی کنند. در یک کلیسای سالم شَماسهای خداپرست همان دیدگاه و نظرات ناظران را اجرا میکنند، نه چیز دیگری را.
۵ پرسش دربارۀ شَماسها
پرسش: علاوه بر خداپرستی، چه چیزی شَماسها را مؤثر و کارآمد میسازد؟
پاسخ: طی قرنهای متمادی، شَماسها عمدتا بر نیازهای ملموس، بهخصوص در موضوع مراقبت از فقرا و آسیبدیدگان متمرکز بودهاند. در واقع، هرگز نباید کار آنها را کمتر از خدمت از روی محبت دانست. اصل مهمتر در وظایف شَماسها شامل هر چیزی در زندگی کلیسا است که باعث حواسپرتی و منحرف کردن رهبران از مسئولیتهای اصلی آنها شود.
شَماس باید در تعیین نیازهای کاربردی مهارت داشته باشد و سپس برای رفع آن نیازها ابتکار عمل به خرج دهد. اما بهترین شَماسها فقط به مسائل موجود واکنش نشان نمیدهند، بلکه آنها مشکلات آینده را نیز پیشبینی میکنند. آنها عاشق ایدهپردازی برای راه حلهای خلاقانه برای هر چیزی هستند که بهطور بالقوه ممکن است مانع کار رهبران و شکوفایی کلام شود.
شَماسهای کتاب مقدس مانند بازیکن خط حملۀ یک تیم فوتبال هستند که وظیفۀ آنها محافظت از بازیکنان تیم حمله است. آنها به ندرت مورد توجه قرار میگیرند و اعتبار چندانی به آنها داده نمیشود، اما تلاشهای آنها کاملا برای محافظت و رشد خدمت کلام ضروری است. بدون وجود شَماسهای تاثیرگذار، رهبران مدام دچار حواسپرتی میشوند و هجوم خواستههای عملی موجب انفصال آنها از خدمت میشود.
بنابراین شبانان! برای بررسی شَماسهای آینده، در جستوجوی قدیسین خداپرستی باشید که با هزینۀ خود (فداکاری) و بدون آن که از آنها خواسته شده باشد (ابتکار عمل برای حل مشکلات) نیازها را ببینند و آنها را محتاطانه بررسی و رفع کنند (ابتکار عمل را برای حل مشکلات به دست گیرند).
پس نهتنها تمایل به نزاع و درگیری، بلکه بینظمی و غیر قابل اعتماد بودن از نشانههای هشدار دهنده برای یک شَماس داوطلب است. افرادی که مدام بیحال و حوصله هستند یا هرگز پاسخ ایمیلها را نمیدهند یا همیشه باید به آنها گفت چه کاری انجام دهند؛ گزینۀ مناسبی برای دفتر شَماسها نیستند. یک شَماس باید قابل اعتماد باشد، نه به دنبال اقتدار باشد و نه آنکه مجبور باشید مدام او را زیر نظر بگیرید یا لازم باشد مانند کودک از او مراقبت کنید.
به من کلیسایی با شبانان حواسپرت یا خادمین از خط خارجشده نشان دهید و من هم کلیسایی بدون شَماسهای کارآمد به شما نشان خواهم داد.
۵ پرسش دربارۀ شَماسها
پرسش: شَماسها چه ارتباطی با مأموریت کلیسا دارند؟
پاسخ: در سالهای اخیر، مباحث زیادی به نقش “کنش اجتماعی” در کلیسا پرداختهاند. آیا رسالت کلیسا موعظۀ انجیل، مراقبت از فقرا و ضعیفان یا ترکیبی از هر دوی آنها یا در کل چیز دیگری است؟ اینها مباحث بسیار مهمی هستند و به تمایزات مهمی اشاره دارند، برای مثال آیا منظور ما از کلیسا نهاد است یا افراد.
به نظر من میتوان با دقت و تمرکز بر یک ویژگی قدیمی از خدمت شَماسی، این همه ابهام را رفع کرد. کتاب مقدس بهروشنی بیان میکند رسالت اصلی کلیسا رسیدگی به فقر جهانی نیست، بلکه موعظۀ فیض انجیل است؛ رسالت اصلی آن تحول و دگرگونی در دنیا نیست، بلکه برای ایجاد شاگردانی است که منادی کسی باشند که خواهد آمد (متی ۱۸:۲۸-۲۰). اما این به هیچ وجه ثابت نمیکند کار کلیسا منحصرا معنوی است. کل این مقاله در مورد نهاد رسمی صحبت میکند که خدا در کلیسای خود بنا گذاشته است تا به نیازمندترین افراد کمک کند.
با این وجود کار شَماس فراتر از خدمت است و از آن کمتر نیست.
گاهی بین کلیساهایی که میخواهند “انجیل را موعظه کنند” و کسانی که میخواهند “فرهنگ را دگرگون سازند” شباهتهای طعنهآمیزی میبینیم. یکی میخواهد به نفع اعلان انجیل با خدمت اجتماعی مخالفت کند، دیگری دوست دارد به جای اعلان انجیل از خدمت اجتماعی دفاع کند. اما هر دوی آنها قابلیت تضعیف نگاه به خدمت شَماسها را دارند. در کلیساهایی با ایدۀ “فقط انجیل را موعظه کنید”، خدمت شَماسها را چندان مهم نمیدانند؛ در کلیساهایی با دیدگاه “فرهنگ را دگرگون کن”، خدمت شَماسها را میتوان زائد و غیر ضروری دانست، زیرا کل اعضای کلیسا از قبل برای چنین کاری آنجا هستند و نیازی به شَماس نیست. در مورد اول، رسالت کلیسا در جهت تضعیف و کم اهمیت بودن نقش شَماس است و در مورد دوم، فرا خواندن شَماسها، به رسالت کلیسا تبدیل میشود.
بنابراین بسیار حیاتی است در کلیساهای سالم که به موعظۀ مسیح و اصول شاگردسازی متعهد و پایبند هستند، مقام شَماسی که دفتر “اجتماعی” خدا برای پیشبرد مأموریت معنوی است را تضعیف نکنیم. بله، درست است اگر رسولان در اعمال فصل ۶ وظیفۀ اصلی خود یعنی موعظه و دعا را نادیده گرفته بودند انجیل گسترش نمییافت، اما این نیز درست است که انجیل قطعا منتشر نمیشد اگر آن هفت نفر مسئول رفع نیازهای بیوهزنان نمیشدند.
شاید اگر قاطعانهتر به مقولات تاریخی کلیسا پرداخته بودیم، مباحث پُربارتر امروز دربارۀ رسالت کلیسا پیشرفت بیشتری داشتند. همانطور که دیدهایم، خدمت همهجانبه که مسائل اعلام انجیل و توضیح انجیل را در هم آمیخته است، آخرین مد روز نیست، بلکه در طول تاریخ کلیسا بخشی از مسیر بوده است. رسم متداول روز و زودگذر نیست، بلکه همتراز کل تاریخ کلیسا بوده است. خدمت عملی (شَماسها)، همواره در جهت خدمت کلام (شبانی) بوده است. آنچه خدا به هم پیوند داده است را هیچ کلیسایی نمیتواند از هم جدا کند.
۵ پرسش دربارۀ شَماسها
پرسش: کتاب مقدس چه چیزی را به شَماسهای صادق و وفادار وعده داده است؟
پاسخ: پولس پس از آن که در اول تیموتائوس ۸:۳-۱۲ خصلتها و ویژگیهای شَماسها را شرح میدهد، مسیر خود را تغییر میدهد تا یک نکتۀ نهایی را بیان کند. او میداند شَماس بودن برای افراد ضعیفدل نیست. بخش عمدۀ آن شامل کارهای پشت صحنه و خستهکننده است و نه نمایشی. بنابراین چه چیزی مانع خستگی و دلسردی شَماس میشود؟ یک وعده:
«خادمینی که نیکو خدمت کرده باشند، به مرتبهای والا خواهند رسید و در ایمان خود به مسیح عیسی از شهامتی عظیم برخوردار خواهند شد» (اول تیموتائوس ۱۳:۳).
یک شَماس وفادار دو هدیۀ گرانقدر دریافت خواهد کرد: «احترام و جسارت». مورد اول به صورت افقی از کلیسا به دست میآید و مورد دوم به صورت عمودی از خدا میرسد. با توجه به ماهیت “وارونۀ” کار شَماس، این وعدۀ احترام بسیار زیباست، اینطور نیست؟ گر چه دعوت به خدمت شَماسی چندان پر زرق و برق نیست، اما پاداش ارزشمند و با شکوهی دارد. در ضمن، دستور پولس در غلاطیان ۹:۶ در مورد هر شَماسی کاربرد دارد: «لذا از انجام کار نیک خسته نشویم، زیرا اگر دست از کار برداریم، در زمان مناسب محصول را درو خواهیم کرد».
آیا شَماسهای کلیسای شما محترم شمرده میشوند؟ آیا آنها میدانند چقدر قدردان خدمت آنها هستید؟ برای تشویق و دلگرمی شَماس کلیسای خود وقت بگذارید. به آنها تلفن بزنید. کارت هدیه برایشان بخرید. به آنها پیشنهاد دهید از فرزندانشان مراقبت میکنید. برایشان ایمیل بفرستید. فقط کاری کنید که قایقهایشان را به حرکت درآورید؛ گاهی فقط یک جمله بگویید، چقدر هوا خوب است! (امثال ۲۳:۱۵؛ ۱۱:۲۵؛ ۲۴:۱۶). چنین دلگرمیها و تشویقهایی برای خیر قوم خدا و جلال خدا عالی هستند.
نویسنده: مَت اِسمِتهارست